Blaasgruis is een blaasprobleem dat veel voorkomt bij poezen en katers. Afgezien van de pijn die dit probleem veroorzaakt bij het plassen, is blaasgruis bij een kater ook nog levensbedreigend. Herken daarom de symptomen van blaasgruis op tijd! Wat is blaasgruis kat nu precies en hoe ontstaat het? En hoe kun je dit blaasprobleem behandelen en voorkomen? Wij van Dierenziekenhuis Eindhoven leggen het je graag uit.
Wat is blaasgruis bij een kat?
Blaasgruis bestaat uit kleine kristallen die zich in de urine van je kat bevinden. De kristallen bestaan uit mineralen, zoals fosfor en magnesium. Deze irriteren de blaas, urineleiders en plasbuis, wat tot veel pijn kan leiden bij het plassen. Het gruis kan in sommige gevallen ook samenklonteren, waardoor blaasstenen ontstaan. Blaasgruis komt net als blaasstenen in meerdere varianten voor. De bekendste soorten blaasgruis zijn struviet en oxalaat. Wij kunnen middels microscopisch onderzoek vaak uitsluitsel geven over welke soort blaasgruis je kat heeft. In sommige gevallen moeten we echter het urinemonster verder laten onderzoeken in een laboratorium.
Blaasgruis vind je niet alleen bij poezen, maar ook katers en kittens kunnen er last van hebben. Poezen hebben echter een kortere en wijdere plasbuis dan katers, waardoor zij geen last kunnen krijgen van verstoppingen. Door de lange en nauwe plasbuis bij katers vinden hier wel verstoppingen plaats. Denk je dat je kater zo’n verstopping heeft? Kan je kater bijvoorbeeld niet meer plassen? Neem dan direct contact met ons op, want dit is een spoedgeval!
Verschil met blaasstenen
Blaasstenen ontstaan als blaasgruis samenklontert tot grotere kristallen. De meest voorkomende blaasstenen zijn struviet, cysteïne en calciumoxalaat. Struviet stenen bij je kat kunnen opgelost worden met een dieet, hoewel een operatie vaak sneller en beter is. Oxalaatstenen moeten altijd met een operatie verholpen worden. Operaties bij oudere katten raden we ook aan, hoewel we dan meer voorzorgsmaatregelen nemen. Lees hier meer over operaties bij oudere dieren. Cysteïne stenen zijn vrij zeldzaam bij katten, maar kunnen wel eens voorkomen (ook bij honden). Deze stenen worden ook chirurgisch verwijderd.
Hoe herken je blaasgruis?
Blaasgruis veroorzaakt irritaties en zelfs ontstekingen van de blaas en/of plasbuis. Bekende symptomen van zo’n blaasontsteking zijn:
- Afwijkende kleur van de urine
- Urine met bloed
- Miauwen bij plassen (pijn)
- Grote persdrang
- Plassen buiten de kattenbak
- Kleine plasjes
- Liggen in kattenbak
- Likken aan penis (bij katers)
Als je kat veel last heeft van deze aandoening, dan kun je dit vaak ook terugzien in het gedrag. Je kat eet en drinkt minder of weigert helemaal te eten of te drinken. Ook zijn rusteloosheid, verstopgedrag en onzindelijkheid klachten van blaasgruis. De afwijkende kleur van de urine of bloed in de urine kun je met Health Indicator korrels aantonen. Deze korrels strooi je door je eigen kattenbakzand heen. Als er bijvoorbeeld bloed in de urine zit, dan zullen de Health Indicator korrels verkleuren. Blijven de korrels verkleuren, dan weet je al dat er iets mis is met de urine en de kans groot is op blaasgruis.
Hoe ontstaat blaasgruis bij een kat?
De exacte oorzaak van blaasgruis is niet bekend, maar er zijn een aantal factoren die de kans op deze aandoening vergroten. De volgende zaken kunnen de oorzaak zijn:
- Overgewicht
- Weinig beweging
- Genetische aanleg
- Verkeerde voeding
- Weinig drinken
- Grote hoeveelheden zout
- Angstgevoelens
- Stress
Diagnosticeren van blaasgruis bij katten
Hoe weet je nu zeker of je kat last heeft van blaasgruis? De diagnose stellen wij aan de hand van urineonderzoek, röntgenonderzoek of echografie. Bij urineonderzoek moet meteen gehandeld worden, omdat bij afkoeling van de urine het gruis kan neerslaan. Röntgenonderzoek laat de meeste soorten blaasgruis en blaasstenen zien, maar hele kleine kristallen kunnen makkelijk over het hoofd gezien worden. Röntgenonderzoek gebeurt aan de hand van ofwel een natief opname, een luchtcontrastopname of een dubbele contrastopname. Echografieën zijn veel gevoeliger en kunnen meer in beeld brengen. Hiervoor is wel een gevulde blaas nodig, wat lastig kan zijn door de toegenomen persdrang van je kat.
Behandelingsopties
Hoewel blaasstenen vooral met chirurgische ingrepen aangepakt worden, kan blaasgruis minder ingrijpend behandeld worden. We geven katten met blaasgruis meestal een pijnstillende ontstekingsremmer mee om je dier zo comfortabel mogelijk te maken. We gebruiken hiervoor voor dieren geschikte pijnstillers. Geef je kat nooit paracetamol om de pijn te onderdrukken, want paracetamol is giftig voor je kat. Struviet en calciumoxalaat gruis proberen we met een mineraalarm dieet op te lossen. Een blaasgruisdieet bevat minder magnesium, ammonium en fosfaat. Deze stoffen vergroten namelijk de kans op kristalvorming. Bovendien zorgt dit speciale dieet voor een lichtzure urine, waardoor gruis makkelijker oplost. Als laatste houdt het mineraalarm dieet de urine minder geconcentreerd. Het blaasgruisdieet is ook verkrijgbaar in natvoer. Dit heeft als bijkomend voordeel dat natvoer zorgt voor een hoger vochtgehalte, wat ook weer leidt tot een minder geconcentreerde urine.
Tips om blaasgruis te voorkomen
Hoe kun je nu als liefdevol baasje ervoor zorgen dat je kat niet te maken krijgt met blaasgruis? We geven je een aantal adviezen:
- Zorg dat je kat genoeg drinkt.
- Laat je kat genoeg natvoer eten.
- Geef je kat kwaliteitsvoeding.
- Zorg voor genoeg kattenbakken in huis.
- Plaats de kattenbakken op goed bereikbare en afgezonderde plekken.
- Houd de bakken schoon.
- Laat je kat genoeg bewegen op een dag.
- Gebruik eventueel in overleg met de dierenarts speciale voedingssupplementen voor de blaas en urinewegen.
Maak een afspraak
Als je vermoedt dat je kat blaasgruis heeft, dan kun je het beste een afspraak maken met je dierenarts. Zeker bij katers kan deze aandoening namelijk zorgen voor een verstopping van de penis met levensgevaarlijke gevolgen. Bovendien zorgt de pijn er bij je huisdier voor dat ze een negatieve associatie krijgen met de kattenbak. Het is handig als je bij je bezoek aan de dierenarts al een urinemonster meeneemt van urine buiten de kattenbak of van urine in een bak met plastic korrels. Neem geen monster van urine uit kattenbakzand, want daar zitten kristallen in die de test kunnen beïnvloeden.
